जाणून घ्या, टॉप 3 प्राण्यांची संपूर्ण माहिती, उत्पन्न वाढेल .
पशुपालनाच्या या युगात शेतकरी (Farmer ) चांगल्या नफ्यासाठी अशा जनावरांचे संगोपन करण्यात रस दाखवत आहेत.
ज्यांची बाजारात मागणी खूप आहे. शेतकऱ्यांसाठी पशुसंवर्धन हे अनेक कारणांसाठी महत्त्वाचे आहे.
जे पशुपालक आहेत, शेतकरी आहेत, त्यांच्या शेतात पिकांचे भरपूर अवशेष वाचतात. यासोबतच हिरवा चाराही सहज उपलब्ध होतो. त्यामुळे पशुपालन हा शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर व्यवहार आहे. यामुळेच बहुतांश शेतकरी ( Farmer ) शेतीसोबतच पशुपालनाचा व्यवसाय करतात. याशिवाय जनावरेही शेतीत मदत करतात. जनावरांचे शेण व कचरा शेतात खत म्हणून वापरता येतो. ट्रॅक्टर जंक्शनच्या या पोस्टमध्ये आम्ही अशा तीन जनावरांची किंवा पशुपालन व्यवसायाची माहिती देत आहोत ज्यामुळे शेतकऱ्यांचा नफा वाढू शकतो.
कुक्कुटपालन ( (Poultry Farming) –
कुक्कुटपालन हा असाच एक व्यवसाय आहे जो बहुतांश शेतकऱ्यांमध्ये कुतूहल निर्माण करत आहे.
अंडी आणि मटन या दोन्हीही मिळून चिकनचा व्यापार केला जाऊ शकतो. या उत्पादनांना बाजारात चांगली मागणी आहे. कुक्कुटपालनाचा फायदा तर आहेच पण , शिवाय कुक्कुटपालनाच्या कचऱ्याचा खत म्हणून वापर केल्याने शेतीत उत्पादन आणि त्यामुळे उत्पन्न पण चांगलेच मिळते. कुक्कुटपालनासाठी काही गोष्टींची काळजी घेणे गरजेचे आहे.
उदाहरणार्थ, निरोगी कोंबड्यांची निवड करा, त्यांची काळजी घ्या, त्यांना वेळोवेळी लसीकरण करा, शेत स्वच्छ ठेवा, इ. याशिवाय शेतकऱ्यांनी हा व्यवसाय करताना कोंबडीच्या विविधतेचीही काळजी घ्यावी. बाजारातील मागणी लक्षात घेऊन शेतकरी ( Farmer ) विविध प्रकारची कोंबडी पाळू शकतात.
काही पोल्ट्री शेतकरी अधिक ब्रॉयलर कोंबड्या पाळतात. या कोंबड्यांचे वजन अधिक वेगाने वाढते.
त्याचबरोबर बाजारातील मागणी लक्षात घेऊन अनेक कुक्कुटपालक देशी कोंबडी पाळतात.
जर शेतकऱ्याने ब्रॉयलर कोंबडी पाळली तर,
ब्रॉयलर कोंबडी, अन्न, साफसफाई, औषध इत्यादी खरेदी केल्यानंतर कुक्कुटपालनाचा एकूण खर्च 30 ते 45 रुपये प्रति पिल्ले आहे.
दुसऱ्याबाजूस जर आपण नफ्याविषयी बोललो . तर कुक्कुटपालनाचा शेतासाठी खत, अंडी आणि चिकन मिळते .
शेतकरी साधारणपणे एक किलो चिकन ७० ते ९० रुपयांना विकू शकतात.
तथापि, प्रादेशिक बाजाराच्या मागणीनुसार हा दर जास्त किंवा कमी असू शकतो.
परंतु शेतकऱ्यांचे मते कोंबडीपासून उत्पन्न किंवा नफा साधारणतः 25 ते 40 रुपयां इतक असतो .
अंदाजी जर शेतकऱ्यांनी 1000 कोंबड्या केल्या तर त्यांना वर्षा अखेरीस 3 लाख ते 4 लाख रुपयांचा नफा मिळू शकतो .
मेंढीपालन ( (Sheep Rearing ) –
मेंढ्या पाळून शेतकरी ( Farmer ) लोकरीचे उत्पादन करू शकतात.
बाजारात लोकरीचा दर चांगला मिळतो. लोकर, चामडे इत्यादींच्या व्यापाराव्यतिरिक्त, मेंढ्याचे मांस देखील विकले जाऊ शकते.
मेंढ्यांच्या लोकरी पासून बनवलेले जॅकेट, मफलर , शर्ट, स्वेटर इत्यादी उत्पादने बाजारात विकली जातात.
जर शेतकऱ्यांनी मेंढ्या पाळल्या तर मेंढ्यांना निरोगी आणि आरामदायक वातावरण देणे आवश्यक आहे.
त्यांची चांगली काळजी घ्या. चांगल्या प्रतीचा चारा द्यावा, मेंढ्यांना अन्न व पाणी वेळेवर द्यावे.
कोणत्याही आजारावर वेळीच उपचार करावेत. याशिवाय मेंढ्यांची दर्जेदार पैदास होणे गरजेचे आहे.
मेंढीच्या उत्पादनांना बाजारात मागणी खूप जास्त आहे. जर आपण किंमतीबद्दल बोललो तर, जाती, विविधता, डोस, औषध आणि उपकरणे यावर अवलंबून, प्रति मेंढीची किंमत 500 ते 600 रुपये असू शकते. त्याच वेळी, एका मेंढीपासून दरमहा लोकरचे उत्पादन 100 ग्रॅम पर्यंत असू शकते. याशिवाय दूध आणि मांसाचे उत्पादनही करता येते.
| मेंढीपालनातून उत्पन्नाचा स्रोत | उत्पन्न (दरमहा) |
| दूध ( milk ) | 1500 /- |
| लोकर | 40 /- |
| मांस | 800 /- |
| एकूण | 2340 /- |
अशाप्रकारे लोकरीपासून 40 रुपये , दुधापासून 40 ते 60 रुपये आणि मांसापासून दररोज 40 ते 60 रुपया इतका नफा मिळू शकतो .आणि सरासरी दर महिन्याला 2 ते 3 किलो वजन वाढल्यास 600 ते 800 रुपयांचे अतिरिक्त उत्पन्न मिळते.
अशाप्रकारे प्रति मेंढीचा एकूण नफा सरासरी १७४० रुपये होऊ शकतो. शेतकऱ्यांनी 30 मेंढ्या पाळल्या तर त्यांना दर महिन्याला सुमारे 30 ते 40 हजार रुपये मिळू शकतात.
गाय पाळणे (Cow Rearing) –
गायींचे संगोपन करून शेतकरी चांगला नफा मिळवू शकतात.
त्यांनी खर्चाची काळजी घेतल्यास गाई पालन (Cow Rearing) .
हा कोणत्याही सामान्य व्यक्तीसाठी चांगला व्यवसाय ठरू शकतो. गाईचे दूध, दही ,पनीर, मलई इत्यादींची मागणी वर्षभर बाजारात राहतेच .
त्यामुळे गाया पाळून करून शेतकरी व इतर कोणीही चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात.
पण गाया पालन करून तुम्हाला किती नफ्या मध्ये उत्पन्न मिळेल याचा नेमका अंदाज कोणीही घेऊ शकत नाही.
कारण गायींच्या संगोपनातून मिळणारा नफा हा अनेक गोष्टींवर अवलंबून असते.
जसे की रोजची गाईची उत्पादकता, गायीची जात , दुधाची गुणवत्ता , बाजारामधील मागणी, गाईचा दररोज येणार खर्च इ.
शेतकऱ्यांनी 10 ते 20 गायी पाळल्या तर साधारणपणे 30 ते 50 हजार रुपये दरमहा मिळू शकतात. गायींच्या संगोपनासाठी काही गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक आहे.
जसे की गाईला चांगले व पोषक असे वातावरण देणे, हिरवा चारा व पौष्टिक असा आहार देणे, दररोज तिची निगा राखणे व गाईच्या आरोग्याची काळजी घेणे इ.
जर आपण गायींच्या संगोपनातील खर्च आणि नफा याबद्दल बोललो.
तर गाईंच्या संगोपनासाठी दर महिन्याला 4000 ते 5000 रुपये खर्च होऊ शकतो. दुसरीकडे, नफ्याबद्दल बोलायचे झाले तर, एका गायीने वर्षातून 7 ते 8 महिने सरासरी 8 लिटर दूध दिले .
तर एका गाईपासून महिन्याला 10 ते 12 हजार रुपये कमावता येतात.
ज्यामध्ये सुमारे 5 ते 7 हजार नफा होईल. तीन-चार गायी पाळल्या तर वर्षाला 20 ते 25 हजार रुपये उत्पन्न मिळू शकते.
| अधिक माहितीसाठी सामील व्हा !!whatsapp येथे क्लिक करा टेलेग्राम येथे क्लिक करा |